Khi thời tiết trở lạnh, thay đổi đột ngột dễ khiến trẻ bị mắc các bệnh hô hấp, trong đó có sổ mũi. Tại sao trẻ sơ sinh lại dễ bị sổ mũi như vậy? Nên làm thế nào để xử lý và phòng tránh loại bệnh này? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu trong bài viết này.
Tại sao trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dễ bị sổ mũi?
Không khí sau khi vào mũi sẽ được làm ấm, làm ẩm và làm sạch nhờ vào hệ thống niêm mạc mũi. Hệ thống này thường xuyên bị tác động bởi các yếu tố lạ như khí bụi, vi khuẩn, nấm mốc… Các yếu tố này được giữ lại bởi lớp nhầy trong mũi, đồng thời chất nhầy này cũng hòa tan các chất kích thích để các tế bào lông đưa xuống họng và được loại bỏ. Hệ thống lông và nhầy này hoạt động rất tinh tế nhưng lại dễ bị gián đoạn do bị nhiễm khuẩn, làm cho tuyến tiết chế tiết nhiều dịch hơn bình thường gây nên hiện tượng sổ mũi.
Thông thường, trong giai đoạn sơ sinh (từ 0 đến 6 tháng tuổi) đang bú mẹ hoàn toàn, trẻ đặc biệt khỏe mạnh và ít ốm nhất do nhận được một lượng lớn kháng thể miễn dịch từ mẹ thông qua sữa. Thế nhưng, vẫn có không ít trường hợp trẻ sơ sinh giai đoạn này đã phải đối mặt với ốm, ho, sổ mũi…
Nguyên nhân gây ra tình trạng này ở trẻ nhỏ thường là do cảm lạnh, cảm cúm. Đặc biệt, trong thời tiết giao mùa, nhiệt độ không ổn định kèm theo các loại vi khuẩn nấm mốc trong không khí sinh sôi mạnh tấn công vào hệ thống hô hấp chưa hoàn chỉnh càng khiến trẻ dễ bị các bệnh như sổ mũi, nghẹt mũi hơn.
Theo đó, nếu bé sơ sinh bị sổ mũi do cảm lạnh thì triệu chứng thường diễn tiến như sau: Trẻ thường bị ngạt mũi, khó ngủ, ngủ trằn trọc, bú kém rồi chảy nước mũi ngoài triệu chứng điển hình như chảy nước mũi kèm hắt hơi, chảy nước mắt, trẻ quấy khóc (do đau họng, khó chịu), có thể có thêm hiện tượng sốt nhẹ.
Nếu trẻ sơ sinh bị sổ mũi do cảm cúm (Cảm cúm thường xảy ra từ tháng 11 đến tháng 4 hàng năm), mẹ sẽ thấy trẻ chảy nước mũi, kèm ho, sốt cao (có khi trên 39oC); bị tiêu chảy, nôn trớ, không chịu bú ti.
Bên cạnh nguyên nhân do cảm lạnh, cảm cúm; trẻ sơ sinh cũng có thể bị sổ mũi vì những nguyên nhân như:
- Dị ứng: Trẻ bị dị ứng với các tác nhân như thay đổi thời tiết, bụi bẩn, phấn hoa, mùi lạ… cũng có thể khiến trẻ sơ sinh bị sổ mũi. Dị ứng thường đi kèm với phát ban, hắt hơi, mẩn ngứa…
- Do dị vật trong mũi: Trẻ mới sinh ra thường sẽ có nước nhầy trong bào thai trong mũi, nếu hút không sạch cũng sẽ gây sổ mũi, nghẹt mũi cho trẻ.
- Do không khí khô: Thời triết mùa đông khô hanh dễ làm niêm mạc mũi vốn yếu ớt và nhạy cảm của bé trở nên khô hơn, dịch tiết ít hơn. Nếu trẻ bị sổ mũi do không khí khô thì thường vẫn khỏe mạnh, không có biểu hiện mệt mỏi như khi bị cảm cúm, cảm lạnh nhưng trẻ thường xuyên khịt mũi mà không chảy nước mũi.
Cách trị sổ mũi ở trẻ sơ sinh
Thực tế, việc sổ mũi chính là cách để chất nhầy và nước mũi rửa sạch virus cảm, sốt ra khỏi xoang và mũi của trẻ nhỏ. Tuy nhiên, triệu chứng này kéo dài sẽ gây ra nhiều khó chịu, mệt mỏi khiến không ít bậc phụ huynh lo lắng. Do đó, để rút ngắn khoảng thời gian, ngay khi trẻ có dấu hiệu hắt hơi, chảy nước mũi trong, dạng lỏng… cha mẹ có thể áp dụng ngay những biện pháp hữu hiệu sau đây.
Vệ sinh mũi, họng bằng nước muối sinh lý
Với trẻ sơ sinh, bố mẹ nên hút, rửa mũi cho con 2 - 4 lần/ngày bằng dung dịch Natri Clorid 0,9% và bình rửa mũi hoặc máy hút mũi chuyên biệt. Bạn nên mua sẵn dung dịch nước muối từ các hiệu thuốc thay vì tự pha chế để đảm bảo về tỷ lệ cũng như độ tinh khiết, vô khuẩn. Bên cạnh đó, các bố mẹ cũng có thể kết hợp dùng máy điều trị viêm mũi dị ứng để làm sạch vi khuẩn trong khoang mũi cho con.
Một số phụ huynh thường truyền miệng cách thêm nước ép tỏi để tăng cường khả năng đề kháng cho trẻ nhưng theo các bác sĩ đây là việc không nên, dễ làm trẻ bị bỏng niêm mạc mũi.