Không biết tự bao giờ nhắc đến Chiếc Áo Bà ba người ta nghĩ ngay đến vẻ đẹp mộc mạc, thuần hậu, dịu dàng của người phụ nữ Nam Bộ.
Áo Bà ba cũng tượng trưng cho hình ảnh của người phụ nữ Việt Nam kiên cường, mạnh mẽ trong các cuộc chiến tranh chống giặc và giữ nước. Trong hai cuộc chiến tranh chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, hình ảnh các bà, các mẹ, các chị với chiếc Áo Bà ba, khăn rằn, tay cầm đuốc, cầm đèn, cầm mõ xông pha nơi kẻ địch hay hình ảnh những chiếc xuồng ba lá như những lớp sóng đấu tranh với kẻ thù thật hùng dũng, thật kiên cường và thật đáng tự hào biết bao, từ việc vận chuyển lương thực, vũ khí, thuốc men cho chiến trường đến việc làm giao liên, trinh sát…Họ bất chấp hiểm nguy, đối mặt với bom đạn, pháo kích của kẻ thù để đảm bảo hậu cần cho cuộc kháng chiến. Trong những đêm khuya thanh vắng, khi mọi người đã chìm vào giấc ngủ, những cô giao liên Nam Bộ vẫn miệt mài làm nhiệm vụ. Họ mặc áo bà ba, đội nón lá, tay cầm đèn đi trên những con đường mòn, những cánh đồng vắng vẻ. Ánh đèn leo lét trong đêm tối, soi sáng con đường đi của cô giao liên. Họ mang theo những lá thư mật, những tài liệu quan trọng, những lời nhắn nhủ của đồng đội. Họ vượt qua những chặng đường dài, những cánh đồng hoang vắng, những dòng sông sâu thẳm để đến được nơi cần đến. Những cô giao liên ấy không hề sợ hãi, không hề chùn bước. Họ biết rằng, nhiệm vụ của mình rất quan trọng, họ đang góp phần vào công cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc và đã trở thành biểu tượng cho sự kiên cường, bất khuất và tinh thần chịu thương chịu khó của người phụ nữ Nam Bộ.
"Xuồng ai đó, bơi trong lau lách
Áo bà ba, súng nách, tay chèo
Hỡi đồng chí dọc ngang sông rạch
Hãy cho hồn ta ruổi ruổi theo."
(trích "Có thể nào yên" - Tố Hữu)
Trong những năm tháng kháng chiến, áo bà ba đã trở thành biểu tượng của lòng yêu nước, của tinh thần quật cường của người phụ nữ Nam Bộ. Chiếc áo giản dị ấy đã góp phần làm nên những chiến thắng lịch sử, đã gắn liền với hình ảnh những nữ thanh niên xung phong tải đạn, đã cùng những nữ chiến sĩ ngoan cường viết nên những trang sử vẻ vang cho dân tộc trong công cuộc bảo vệ Tổ quốc như bà Nguyễn Thị Định, Nguyễn Thị Bình...
Dù đã trải qua bao thăng trầm cùng với thời gian, nhưng ngày nay, áo bà ba vẫn được rất nhiều người sử dụng. Bên cạnh đó, áo bà ba còn được sử dụng trong các buổi sinh hoạt giao lưu văn hóa trong và ngoài nước, góp phần quảng bá, hoà nhịp cùng cuộc sống hiện đại của bạn bè năm châu, trong các hoạt động trình diễn nghệ thuật.
Áo bà ba vẫn sống mãi trong giá trị văn hóa truyền thống của con người Nam Bộ
Chính sự đơn giản, không cầu kỳ của chiếc áo bà ba cùng quan điểm sống chân thành, phóng khoáng của người dân Nam Bộ từ bao đời nay đã hòa quyện vào nhau cùng nhau vượt qua biết bao gian khổ để có cuộc sống tươi đẹp như ngày hôm nay.